THẬT TỐT VÌ NƯỚC MỸ CÓ OSIUS

Nguồn bài viết ở đây

Chiềng Chạ

Có một thực tế mà chúng ta phải công nhận là chưa có một vị Đại sứ Mỹ nào ở Việt Nam thân thiện như Ted Osius. Với khả năng nói thạo tiếng Việt và tương đối am hiểu văn hóa Việt Nam, ngay từ khi nhận chức Ted Osius thực sự đã khiến không ít người Việt nghĩ khác về đất nước và con người nước Mỹ. Mang theo những thông điệp tốt lành vào các buổi diễn thuyết trước đông người như "Hoa Kỳ sẵn sàng tiếp thêm sức mạnh cho VN bay cao và bay xa hơn" vị Đại sứ có học hàm Phó Giáo sư này đã gây được một sự thiện cảm đặc biệt với số đông.

Đại sứ Osius tỏ ra khá gần gũi trong tiếp xúc với truyền thông trong nước 

và báo chí tiếng Việt tại hải ngoại (Nguồn: BBC).

Tuy nhiên, tôi hoàn toàn đồng ý với ý kiến cho rằng, với người Mỹ thì trong tất cả tình huống chúng ta phải cảnh giác. Cuộc chiến tranh kéo dài 21 năm và cả những gì đang diễn ra chưa bao giờ cho phép chúng ta quên được điều đó. Đây cũng là lí do để không ít người nói rằng, hãy đừng nhìn, nghe những gì Ted Osius nói, làm tại Việt Nam bởi mục tiêu của vị đại sứ này không ngoài tạo sự thân thiện của người Việt, thậm chí là đánh lừa nhận thức về khái niệm bạn và thù; cái mục tiêu xuyên suốt của người Mỹ kể từ sau sự kiện 30.4.1975 vẫn là hạ gục và biến Việt Nam trở thành "đồng minh" hoặc sẽ phụ thuộc sâu sắc vào Mỹ. Họ cũng khuyên số đông còn lại rằng muốn hiểu thực chất việc làm của vị đại sứ này thì nên chăng hãy tìm hiểu xem ông ta làm gì ở Mỹ? nhất là với đám người Mỹ gốc Việt? Đó cũng chính là một câu trả lời cho những gì chúng ta vẫn băn khoăn.

Vậy nhưng, có lẽ nên gọi Ted Osius là một vị Đại sứ hoàn hảo bởi không chỉ làm tốt phận sự tại Việt Nam nơi ông là Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền mà ở Mỹ ông cũng đã điều tiết rất tốt mối quan hệ với đám chống cộng cực đoan tại đây. Điều này được thể hiện rõ trong chuyến thăm California khi trở lại Hoa Kỳ hồi tháng Bảy ông đã gặp các thành viên trong cộng đồng người Mỹ gốc Việt.

Tại cuộc gặp này, Đại sứ Ted Osius nói: "Là Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt nam, tôi muốn không chụp hình với lá cờ này" (theo BBC). Tuy nhiên, sau thông điệp gây sốc đó, Ted Osius nhanh chóng trấn an đám cộng đồng người Việt cực đoan tại Mỹ bằng một giọng điệu hết sức quen thuộc của Chính giới Mỹ. Ông này nói:

"Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam nói công dân Mỹ có quyền hợp pháp và chính đáng trưng bày cờ vàng mặc dù ông không muốn chụp hình với lá cờ này".

“Tôi luôn lịch sự và tôn trọng ngay cả khi trao đổi với một phụ nữ mang lá cờ miền nam Việt Nam. Tôi nói với bà ấy rằng tôi tôn trọng biểu tượng đó và bà có quyền mang lá cờ đó, nhưng tôi cũng lưu ý rằng, là Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, tôi muốn không chụp hình với lá cờ này.

“Chưa khi nào tôi lại cấm ai trưng bày lá cờ này hoặc yêu cầu gỡ bỏ tất cả cờ này tại những địa điểm đó".

Người viết hiểu rằng, sẽ không người Việt Nam yêu nước nào có cớ để trách cứ Đại sứ Ted Osius khi nói những điều này. Việc công nhận "Cờ vàng" không phải đến bây giờ mới xảy ra và Ted Osius là người đầu tiên nói ra những điều này. Sự có mặt của cộng đồng người Việt tại Mỹ trước, trong và sau năm 1975 là một sự lí giải hoàn hảo cho câu chuyện đã hết sức cũ kỹ này. Rằng, người Mỹ đã từng công nhận Việt Nam Cộng hòa là một chính thể và nếu nói không ngoa thì đó là đứa con chết yểu của họ trong quá trình hiện thực hóa toan tính tại Đông Nam Á. Cuộc chiến tranh giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và sau này là nước CHXHCN Việt Nam đã xóa tan cái toan tính của người Mỹ. Để không mang tiếng là "đưa con bỏ chợ" và thực thi "kế hoạch hậu chiến trường kỳ" của mình người Mỹ buộc lòng phải cưu mang nốt những đứa con bằng những cuộc di tản lớn nhất trong lịch sử. Và cũng hòng tạo ra một đám người có tư tưởng chống Cộng cực đoan, hậu thuẫn cho kế hoạch hậu chiến của mình, người Mỹ cũng đã hợp lý hóa, tiếp tục xem "Cờ vàng" là đại diện cho Việt Nam Cộng hòa dù rằng thể chế chính trị này đã chấm dứt sau sự kiện 30/4/1975.

Vì vậy, hãy xem những điều Ted Osius nói với đám "Cờ vàng" chống Cộng cực đoan kia là những điều hết sức bình thường; nếu không nói đó là một thủ thuật của chính giới Mỹ bởi cũng ngay sau đó ông lại vào vai một người để trấn an chính những người Việt Nam:

"Đại sứ Osius nói thêm rằng “Tôi là Đại sứ Hoa Kỳ đối với chính phủ Việt Nam hiện nay với thủ đô là Hà Nội. Nhiệm vụ của tôi là cố gắng và tăng cường quan hệ với Việt Nam ngày nay, với chính phủ và người dân Việt Nam.

"Trong khi tôi tôn trọng một biểu tượng có ý nghĩa với nhiều người Mỹ, chụp hình tôi với lá cờ đó sẽ gây phương hại tới khả năng thực hiện bổn phận của tôi," ông Osius trả lời kênh Việt Phố TV qua email". (Theo BBC).

Cái nguyên do khiến Ted Osius tỏ ra thận trọng khi từ chối và không muốn chụp hình với lá "cờ vàng" trở nên rõ nét hơn sau câu nói này. Rằng ông không thể làm cái điều mà chính giới cực đoan Mỹ vẫn làm bởi ông vẫn còn đó cái phận sự mà nước Mỹ đã giao phó cho ông: Đại sứ Mỹ tại Việt Nam và chừng nào ông còn ở trên cương vị này thì đồng nghĩa với việc lá "cờ vàng" sẽ không có chỗ hiện diện trong những bức ảnh có ông. Đó là điều mà chúng ta dễ dàng nhận thấy.

***

Chúng ta cứ cho rằng, việc từ chối và không muốn chụp hình với lá "cờ vàng" của Ted Osius là một sự tạm thời và khi kết thúc nhiệm kỳ là Đại sứ Mỹ tại Việt Nam thì mọi sự lại trở nên có thể. Tuy nhiên, hãy nghe cái mục tiêu mà Ted Osius hướng tới từ khi tới Việt Nam để thấy rằng, cái viễn cảnh "Cờ vàng" được công nhận chính thức, dù là trên phương diện cá nhân của Ted Osius sẽ rất khó diễn ra. Ted Osius đến Việt Nam "là cố gắng và tăng cường quan hệ với Việt Nam ngày nay, với chính phủ và người dân Việt Nam". Hay nói cách khác, làm cho mối quan hệ Việt - Mỹ trở nên nồng ấm hơn, hai nước sẽ gác bỏ những đau thương, đối kháng trong quá khứ để hướng tới những điều tốt đẹp hơn. Trên chặng đường và cũng là mục tiêu tốt đẹp đó không đời nào nước Mỹ và cá nhân Ted Osius lại làm một cái điều mà đất nước, con người Việt Nam không muốn: Công nhận lá "Cờ vàng".

Đó cũng là lí do để chúng ta tin tưởng rằng, với tính thực dụng, biết hành động vì mục tiêu của mình người Mỹ sẽ không bao giờ làm phật lòng đối tác. Và các nhà ngoại giao của họ luôn biết làm gì trong tình huống này. Chỉ đáng thương cho đám "cờ vàng" bởi một khi đã hết tác dụng, không còn giá trị sử dụng thì chúng chỉ đón nhận được dăm câu, ba điều an ủi từ người Mỹ. Cho nên, hãy biết an phận, làm ăn trên đất Mỹ, ở Việt Nam không có chỗ đứng cho đám người "đưa voi về dày mả tổ".