![]() |
Ông Dương Tự Trọng vẫy chào mọi người trước khi lên xe thùng sau phiên tuyên án. Ảnh: Quý Đoàn |
Giơ
tay chào anh em, dặn vợ con không được khóc, Dương Tự Trọng bình thản đón nhận
bản án 18 năm tù ngay cả trong lời nói cuối cùng cũng như biểu thị thái độ bằng
một nụ cười.
Không
khó hiểu khi có không ít cảm thông từ nhiều phía khi hành động phạm tội của
Dương Tự Trọng là sự giằng xé giữa cái lý mà một viên sĩ quan công an cao cấp
phải giữ, và một bên là cái tình huynh đệ máu mủ ruột rà. Còn nhìn nụ cười của
Dương Tự Trọng ( > Xem video)
, chứng kiến sự bình thản của bị cáo đón nhận bản án, tôi lại nhớ tới Khổng Tử.
Sách
Tứ thư chép:
Diệp
Công nói với Khổng Tử: “Xóm tôi có người ngay thẳng. Người cha ăn trộm dê,
người con ra làm chứng”.
Khổng
Tử đáp: “Người con ngay thẳng ở xóm tôi khác thế. Cha che giấu cho con, con che
giấu cho cha. Sự ngay thẳng ở ngay đó thôi”.
“Sự
ngay thẳng” của Nho gia đến thời Lê chẳng có ai tranh luận.
Hoặc
gần hơn, ngay hồi thế kỷ 19 thôi, bộ Hoàng Việt luật lệ (Luật Gia Long) trong
điều 31, quyển 1 phần Danh lệ quy định “Thân thuộc tương vi dung ẩn”, (có nghĩa
là họ hàng thân thuộc che giấu tội cho nhau), viết rằng: “Trường hợp người thân
thuộc bậc đại công trở lên, mà tang phục rất trọng, ông bà ngoại, cha mẹ vợ của
cháu, rể, vợ chồng của cháu, anh em của cháu, vợ của anh em mang ơn lớn, nếu
phạm tội đều cho phép giấu tội cho nhau”.
Dù
tiếng là “hủ nho”, các cụ hoàn toàn đúng khi đề cao giá trị gia đình và việc
pháp lý hóa các phạm trù đạo đức cho thấy sự bảo vệ tốt nhất, chính là bảo vệ
ngay từ đầu những quan hệ gia đình, rường cột nền tảng của xã hội.
Ngay
trong xã hội pháp quyền đương đại, vị tình hay vị pháp đôi khi là một cuộc
tranh đấu, nó có ngay trong sự phân vân ở mỗi con người.
Bị cáo
Dương Tự Trọng, một quan chức cao cấp trong ngành công an đã tổ chức cho một
nghi can trốn đi nước ngoài. Anh ta lôi kéo đồng nghiệp, bạn bè vào vòng lao
lý, sử dụng các thủ đoạn để trốn tránh sự phát hiện của pháp luật. Thậm chí,
anh dung dưỡng cho tội phạm bị truy nã. Dương Tự Trọng phạm tội và đương nhiên,
bị cáo phải trả giá.
Nhưng
đôi khi, người ta biết và chấp nhận trả giá cho việc mà họ làm.
Sẽ rất
dễ để nói rằng, lẽ ra Dương Tự Trọng, với tư cách là một người em, nên khuyên
anh mình ra đầu thú để “cùng lắm là tử hình”.
Sẽ rất
dễ dàng nhìn thấy việc một sĩ quan công an cao cấp từng đảm nhiệm vị trí trưởng
phòng cảnh sát hình sự phải làm: chìa ra một chiếc còng số 8.
Nhưng
còn tình huynh đệ máu mủ ruột rà, còn gia đình và lương tâm?
Chúng
ta đòi hỏi sự nghiêm trị của pháp luật, đòi hỏi “pháp bất vị thân”. Nhưng ít
nhất vụ án Dương Tự Trọng không thể xếp chung trong với những vụ như “Em giết
anh vì một cây xoan”; “Anh giết em khi tranh một bao gạo”; “Con giết bố vì
không được cho tiền”; Và mới nhất, cũng hôm qua, cũng trong một phiên tòa ở
Quảng Nam là chuyện “con đánh cha ruột đến chết bằng một khúc tre” mà nguyên
nhân chỉ vì mâu thuẫn, cãi cọ.
Ừ thì
bản chất của pháp luật là vô tình, nhưng cũng không thể vô tình để đánh đồng
một tội phạm ngay tình bên cạnh toàn những ác nghịch, bất đạo, bất hiếu, bất
mục…mà ngay trong luật Hồng Đức xưa đã coi là những đại ác.
Đào Tuấn
Phải xem xét động cơ hành động chứ. Trong trường hợp này, không thể cứng nhắc được.
Trả lờiXóaTình cảm anh em ruột thịt người ta nên không thể bắt người ta hành xử như cái máy.
Có lẽ, cũng nên xem xét lại luật thật. Mấy hôm nay thấy báo chí có vẻ xót xa cho anh em nhà Dương Tự Trọng quá!
Trả lờiXóaPháp luật không vị tình thân là thế. Có gì đâu.
Trả lờiXóaThấy nói anh này sống tình nghĩa anh em thì cảm tình chứ vẫn biết là ông anh phạm tội phải tù.
Trả lờiXóaThôi, không phải xoắn, anh ta cũng xác định dám làm dám chịu rồi.
Xoắn gì đâu. Mọi người vẫn chưa thôi hết cảm xúc dư âm của phiên tòa thôi.
Xóatùy theo cảm nhận của từng người thôi. Còn mình nghĩ tác giả đừng nên so sánh vụ án này với những vụ án con giết cha, anh em giết nhau gì gì đó đi, tình tiết vụ án chả có điểm gì chung cả. Còn ai phạm tội thì chịu hình phạt, nói chung vụ án này kết thúc rồi, không có gì bàn cãi. Ông Dương Tự Trọng có cười 36 kiểu đi chăng nữa thì cũng 18 năm tù cả thôi.
Trả lờiXóaTình và lý... ranh giới thật khó; trách Dương Tự Trọng thật khó, thừ đặt vị trí chúng ta và vị trí của Dương Tự Trọng xem ta nên cư xử như thế nào. Không phải ai cũng sáng suốt khuyên em ra đầu thú,,, nhất là vào vị trí của Trọng có nhiều điều kiện để bảo vệ e. Tuy nhiên pháp luật nghiêm minh, mòi lời bào chữa dưới góc độ tình cảm cũng không xóa hết sai phạm của Trọng...
Trả lờiXóa